UWAGI: | Notka wydawnicza: Wrogo艣膰, jaka narasta艂a w mi臋dzywojennym spo艂ecze艅stwie polskim wobec 呕yd贸w, podsycana przez antysemickie publikacje w prasie, [>>] musia艂a w ko艅cu znale藕膰 uj艣cie w czynach. Jednak to, jak膮 posta膰 przybra艂a we wschodniej Polsce w lecie 1941 roku, gdy armia niemiecka zaj臋艂a tereny okupowane wcze艣niej przez Sowiet贸w, by艂o niewyobra偶alne. Tym bardziej, 偶e mordy nie dokonywa艂y si臋 tylko r臋kami nazist贸w. Fakt istnienia tych zbrodni przez lata by艂 negowany, a dowody fa艂szowane lub spychane w zapomnienie. Kilka lat temu dzi臋ki g艂o艣nej ksi膮偶ce Jana Tomasza Grossa w polskiej 艣wiadomo艣ci pojawi艂 si臋 temat Jedwabnego. Jednak - jak szybko si臋 okaza艂o - by艂 to jedynie wierzcho艂ek g贸ry lodowej. W膮sosz, Radzi艂贸w, Szczuczyn, Jasion贸wka, to tylko niekt贸re miasteczka i wsie, w kt贸rych od 1941 roku dochodzi艂o do pogrom贸w ludno艣ci 偶ydowskiej. Pogrom贸w tym tragiczniejszych, 偶e dokonywanych przez s膮siad贸w, kt贸rzy przez d艂ugie lata co prawda nie 偶yli ze swoimi 偶ydowskimi znajomymi w przyja藕ni, ale wzajemna niech臋膰 nie przeszkadza艂a w funkcjonowaniu spo艂eczno艣ci. Ksi膮偶ka Miros艂awa Tryczyka wprowadza do polskiej historii oraz 艣wiadomo艣ci spo艂ecznej zupe艂nie nowe informacje na temat zbrodni dokonanych na obywatelach polskich pochodzenia 偶ydowskiego w latach 1941-1942. Na podstawie akt proces贸w tocz膮cych si臋 w oparciu o tzw. Dekrety Sierpniowe, zezna艅 艣wiadk贸w 偶ydowskich i polskich zebranych w latach powojennych, 呕ydowskich Ksi膮g Pami臋ci spisanych przez ocala艂ych z Zag艂ady, dokumentacji post臋powa艅 G艂贸wnej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce i rozm贸w przeprowadzonych podczas w艂asnych bada艅 autor buduje prawdziwy obraz wydarze艅, o kt贸rych nie mo偶emy zapomnie膰. Ksi膮偶ka analizuje r贸wnie偶 zwi膮zki pomi臋dzy obecn膮 w prasie i 偶yciu spo艂ecznym ideologi膮 narodow膮, nacjonalistyczn膮 i antysemick膮 a wyst膮pieniami anty偶ydowskimi z roku 1941. Wiele uwagi po艣wi臋ca tak偶e procesowi powojennego ukrywania i fa艂szowania prawdy o polskim udziale w holokau艣cie. Jednak historyczne znaczenie opisywanych wydarze艅 i analizowanej ideologii nie jest dla autora okazj膮 do ataku, lecz punktem wyj艣cia do pog艂臋bionych rozwa偶a艅 nad 藕r贸d艂ami oraz przejawami postaw antysemickich w Polsce z okresu drugiej wojny 艣wiatowej, oraz szerzej - nad kondycj膮 ludzk膮. Wydarzenia opisane przez autora to przera偶aj膮cy przyk艂ad tego, do czego zdolni s膮 zwykli ludzie, je艣li uzbroi si臋 ich w odpowiedni膮 ideologi臋 i da - cho膰by milcz膮ce - przyzwolenie na zbrodni臋. Bibliografia na stronach [485]-496.
Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: Miros艂aw Tryczyk. |
